Son dönemde tarım ve hayvancılıkla uğraşan köyler, özellikle çoban bulma konusunda ciddi sıkıntılar yaşıyor. Türkiye'nin çeşitli illerinde yaşanan bu sorun, bir köyde 60 bin TL maaşla çoban arayışına gitmelerine rağmen sonuçsuz kalmalarıyla dramatik bir boyut kazandı. Çoban bulamamanın getirdiği zorluklarla başa çıkmak için köy sakinleri, kendi aralarında sıra sistemi kurarak alternatif bir çözüm geliştirdiler. Bu durum, yalnızca bir iş gücü sorununun ötesinde, ekonomik ve sosyal yaşamlarını nasıl etkilediğine dair önemli ipuçları sunuyor.
Köyde yaşanan çoban sıkıntısının birçok sebepleri var. Öncelikle, genç neslin tarım ve hayvancılık gibi geleneksel mesleklere olan ilgisinin azalması, bu alanda çalışacak insan sayısının giderek azalmasına yol açıyor. Görünüşe göre, daha yüksek teknolojilere ve ofis işlerine yönelme isteği, tarım ve hayvancılıkla uğraşmayı cazip kılmıyor. Bunun yanı sıra, çobanlık gibi emek yoğun işleri yapmak isteyen kişilerin yetersiz sayıda olması, köylerdeki hayvanların bakımının aksamasına neden oluyor.
Buna ek olarak, Türkiye genelinde tarım hayvancılık konusunda yaşanan pek çok zorluk, köydeki çobanlık sorununu daha da derinleştiriyor. Özellikle, hayvanların bakımı ve beslenmesi için gereken yüksek maliyetler, bu mesleğin cazibesini azaltıyor. Çobanlar için ideal bir çalışma ortamı ve uygun yaşam şartlarının sağlanamaması da gençlerin bu alana yönelmemesinde etkili bir faktör olarak öne çıkıyor. Sonuç olarak, köyler, yüksek maaş tekliflerine rağmen nitelikli iş gücünü sağlamada zorluk yaşamaya devam ediyor.
Köy sakinlerinin çoban bulama çabalarındaki tükenmişliği, dolayısıyla kendi aralarında bir 'sıra sistemi' kurma fikrini doğurdu. Bu sistem, hem köydeki hayvanların düzenli olarak bakılmasını sağlamak hem de iş birliği ile sosyal dayanışmayı artırmak amacıyla geliştirildi. Bu sistem doğrultusunda, köy sakinleri her hafta belirli günlerde hayvanlarına bakım yapmak üzere sırayla kendi aralarında dönüşümlü olarak görev alıyorlar.
Sıra sistemi sayesinde, hayvanların bakımı için belirli bir program dahilinde hareket etmeleri sağlanıyor. Her gün, bu dönüşümlü sistem doğrultusunda köy içinde belirlenen bir kişi, tüm hayvanların bakımından sorumlu oluyor. Böylece hayvanların düzenli bir şekilde kontrol edilmesi ve ihtiyaçlarının karşılanması mümkün hale geliyor. Ayrıca, bu sistem sayesinde köy halkı da birlikte çalışarak sosyal ilişkilerini pekiştiriyor, dayanışma ruhunu artırıyor.
Yüksek maaşlı çoban arayışı sürse de, bu yerel çözüm, tarım ve hayvancılığın sürdürülebilirliği açısından önem taşıyor. Sıra sistemi, köydeki sosyal yapıyı güçlendirirken, aynı zamanda hayvanların sağlığına ve bakımına dair de önemli bir disiplin getiriyor. Daha önce hayvan bakımını üstmelenme konusunda isteksiz davranan gençler, bu sistem sayesinde sorumluluk almayı öğreniyor ve hayvan sevgisi aşılanıyor. Ayrıca, yavaş yavaş köyde hayvancılıkla ilgili yeni neslin daha aktif bir şekilde yer alması için bir zemin oluşturulmuş oluyor.
Sonuç olarak, bu çoban bulma sorunları, yalnızca bir meslek dalını etkilemiyor, aynı zamanda tarım ve hayvancılıkla uğraşan köylerin de sosyal dokusunu biçimlendiriyor. Bu durum, kırsal alandaki insanları ve hayvancılığı etkileyecek olan bütüncül çözümler geliştirilmesi gerektiğini gösteriyor. Sıra sistemi gibi yerel çözümlerin yanında, gençlerin tarım ve hayvancılıkla daha fazla ilgilenmelerini sağlamak amacıyla eğitim, teşvik ve destek sistemlerinin de hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor. Her ne kadar yüksek maaşlarla çoban bulmak zor olsa da, alınan bu tür inisiyatiflerle geleceğin tarımsal faaliyetlerinde daha umut verici bir yol haritası çizilebilir.
